سامانه نسخه الکترونیک، یک تحول بزرگ در دنیای سلامت دیجیتال

همه ما در طول سال ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری به پزشک مراجعه و برای درمان طبق تجویز پزشک مجبور به استفاده از دارو شویم. در اکثر موارد با تحویل نسخه های کاغذی به داروخانه ها با مشکلاتی نظیر ناخوانا بودن نسخه، معطلی بیشتر و سایرمشکلات همراه هستیم. به همین منظور در سال های اخیر یک تحول بزرگ جایگزین این روند شده با نام سامانه نسخه الکترونیک. در ادامه به تعریف نسخه الکترونیکی، فواید و روند اجرای آن را در ایران می پردازیم.

سامانه نسخه الکترونیک پزشکان چیست؟

به زبان ساده، نسخه الکترونیک، نسخه مدرن و کامپیوتری نسخه های کاغذی قدیمی است. در واقع به پزشکان اجازه می‌دهد به جای استفاده از یادداشت‌ های دست ‌نویس، نسخه‌ها را به‌صورت الکترونیکی به داروخانه‌ها ارسال کنند. با این عمل نسخه ‌ها بدون خطا، دقیق و قابل فهم از پزشکان به داروخانه ها منتقل می‎شود.

مزایای سامانه نسخه الکترونیک

مزایای نسخه الکترونیک

نسخه‌ الکترونیک مزایای بسیاری را برای همه افراد از بیمار و پزشک گرفته تا کارمند داروخانه‌ ای که نسخه را از بیمار تحویل می‌ گیرد، ارائه می‌کند. از مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• از اشتباهات داروهای تجویزی جلوگیری می کند. به این صورت که با استفاده از نسخه الکترونیکی، هم پزشک و هم کسانی که در طول مسیر، نسخه را مدیریت می کنند، با مشکل ناخوانا بودن نسخه همراه نیستند و می توانند مطمئن باشند که داروی صحیح را به بیمار تحویل داده اند.
• با ثبت نسخه‌ الکترونیک، پزشکان می‌توانند پیگیری کنند که آیا بیماران نسبت به دریافت دارو اقدام می کنند و همچنین به آن ها این امکان را می‌دهد که در صورت نیاز در مورد مدیریت دارو به بیماران مشاوره دهند.
• بسیاری از سامانه های ثبت الکترونیکی نسخ، انتخاب داروهایی را که بیشتر تحت پوشش بیمه بیمار هستند را برای پزشک آسان می‌کند. هنگامی که بیمار هزینه های کمتری را متحمل می شود، احتمال بیشتری وجود دارد که از درمان دارویی مورد نیاز پیروی کند.
• با ارتباط الکترونیکی میان پزشک و داروخانه، دیگر لازم نیست در صف تحویل نسخه و دارو بایستید. زیرا پیش از اینکه به داروخانه برسید، نسخه شما ثبت‌ شده و داروها آماده تحویل به شما خواهند بود.
• با نسخه ‌های الکترونیکی، می‌توان به تاریخچه دارویی بیمار نظیر تداخل و حساسیت دارو در سیستم پرونده الکترونیک سلامت فوراً دسترسی داشت.

فرآیند اجرای ثبت نسخه الکترونیک به چه صورت است؟

برای اجرای نسخه الکترونیک، پزشک می بایست در ابتدا در سامانه ثبت نسخه الکترونیک بیمه مربوطه، ثبت نام خود را انجام دهد. سپس با ثبت کد ملی بیمار در سامانه، اطلاعات بیمه فرد که آیا فرد تحت پوشش بیمه می باشد یا خیر و همچنین چه بیمه ای دارد را نشان می دهد.

پزشک می تواند در مرحله بعد با وارد شدن به قسمت نمایش سوابق بیمه از تمام نسخی که برای بیمار ثبت شده، اطلاع پیدا کند. در نتیجه امکان تداخل و عوارض جانبی از بین می رود و می تواند برحسب تشخیص، سایر موارد مورد توجه را ثبت کند. سپس با انتخاب نسخه و دارو می تواند زمان مصرف در طول روز و مقادیر مصرف را انتخاب کند. همچنین اگر پزشک برند خاصی از دارو را مدنظر داشته باشد، می تواند لیست دارو را متناسب با برند انتخاب کند و در صورت نیاز به تجویز دوره‌ای دارو به صورت ماهیانه، در فیلد دوره تکرار، دفعات مورد نظر ثبت می گردد و نیازی به مراجعه مجدد بیمار به پزشک نمی‌باشد.

بعد از اتمام ثبت نسخه الکترونیک، حق الزحمه پزشک نیز تا آخر همان روز یا نهایتا تا صبح روز بعد به حساب پزشک واریز خواهد شد و این دقیقا مانند دریافت پول نقد از بیمار می باشد.

اجرای نسخه دیجیتال در ایران

اجرای نسخه الکترونیک در ایران

به گزارش خبرگزاری ایرنا، برای نخستین بار طرح نسخه الکترونیکی در سال 1395 در مطب پزشکان طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی برای تسهیل روند کاری داروخانه‌ها و مراکز پاراکلینک راه‌اندازی شد. اما اجرای کامل طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی به طور رسمی، اسفند ۹۷ در ۳۱ استان و یک شهرستان کلید خورد و به مرور زمان به شهرستان‌های دیگر نیز توسعه یافت.

طی سیاست های وزارت بهداشت برای اجرای نسخه الکترونیک و پرونده الکترونیک سلامت (EHR)، حذف دفترچه های درمانی کاغذی تامین اجتماعی از ابتدای اسفند ۹۹ کلید خورد و دیگر دفترچه های بیمه جدید برای کسانی که برگه دفترچه و یا اعتبار آن تمام شده است، صادر نمی‌شود و پزشکان غیرطرف قرارداد با بیمه های تامین اجتماعی و بیمه سلامت، می‌توانند دارو را در سربرگ خودشان نوشته و سپس نام و نام خانوادگی و کدملی بیمار را نیز روی سر نسخه خودشان بنویسند. همچنین حذف دفترچه های کاغذی بیمه سلامت نیز از ابتدای اردیبهشت سال 1400 شروع شد و بعد از آن به ترتیب بیمه های دیگر نیز شرایط لازم را برای نسخه الکترونیک فراهم می‌کنند. بر اساس بخشنامه های اعلام شده، اجباری شدن نسخه الکترونیکی در تمامی مراکز تشخیصی و درمانی کشور تا آبان ماه همین امسال اجباری و از این تاریخ به بعد هیچ نسخه غیرالکترونیکی در کشور پذیرش نخواهد شد و اگر نسخه الکترونیکی نباشد، هزینه درمان نیز به مطب ها داده نخواهد شد.

با این وجود هنوز با مشکلاتی که در مسیر اجرایی شدن نسخه الکترونیکی وجود دارد، این طرح به طور گسترده انجام نشده است.

تأخیر در اجرای نسخه الکترونیک در ایران

به گزارش ایسنا، آقای دکتر ناصحی مدیر عامل سازمان بیمه سلامت ایران در رابطه با علت تاخیر در اجرای پروژه نسخه الکترونیک عنوان کردند: با توجه به همه گیری ویروس منحوس کرونا و تشدید آن در ماه های گذشته و در اولویت قرارگرفتن ارائه خدمات به بیمه شدگان و مردم عزیز کشورمان و در نظر گرفتن این موضوع که استقرار این پروژه در سطح ملی ممکن است مخاطراتی در ارائه خدمات  از نظر زیرساخت شبکه موجود و احتمال بروز خطا در این سامانه نوپا، ایجاد نماید، لذا تاخیر در اجرای این موضوع در این برهه زمانی امری منطقی و عقلایی است.

همچنین ایشان افزودند: هماهنگی همه ذی نفعان اعم از ارائه دهندگان خدمت، سازمانهای بیمه گر و مردم و هماهنگی  بین بخشی، فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در سطوح مختلف بهره برداران و ایجاد لایه های پشتیبانی و پاسخگویی در سطح ملی نیازمند تاخیر با رعایت زمانبندی مناسب و حداکثر شش ماه جهت استقرار و عملیاتی سازی پروژه بوده که بخشی از این امر انجام شده ولیکن به علت تمرکز ستاد وزارت بهداشت و دانشگاهها در کشور بر کنترل  بیماری کرونا، که در حال حاضر با برنامه های اجرا شده و واکسیناسیون تعداد قابل توجهی از جمعیت، برنامه نسخه الکترونیک می تواند با قوت بیشتری پیگیری و با رفع مشکلات در بخش های باقیمانده بصورت کامل در زمان پیشنهادی اجرا گردد.

مشکلات اجرای نسخه دیجیتال در ایران

• سرعت پایین اینترنت در کشور
• قطعی برق
• تعداد استاندارد ویزیت برای هر پزشک در روز مانند کشورهای دیگر نیست.
• تعریف نشدن برخی از خدمات
• تعریف نشدن داروهای ترکیبی
• عدم ارتباط مستقیم داروخانه با پزشک
• الکترونیکی نشدن برخی از بیمه ها

الزامات سامانه نسخه‌ الکترونیک؛ پرونده الکترونیک برای بیمار، امضای الکترونیک برای پزشک

به گزارش عصر ایران، آقای دکترسالاری معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی کشور عنوان کردند: در کشورهای پیشرفته دنیا نسخه الکترونیک وجود دارد، اما همانطور که در قانون ما هم پیش‌بینی شده، نسخه الکترونیک، تنها نسخه‌نویسی الکترونیک نیست؛ بلکه مطابق قانون، پرونده الکترونیک و امضای الکترونیک هم باید با آن همراه باشند؛ به طوری که وقتی پزشک کد ملی بیمار را وارد می‌کند، بداند تاریخچه بیماری‌اش چه هست؟، تاکنون چه داروهایی دریافت کرده؟، به چه چیزی حساس است؟ و… و نیاز به حضور اطرافیان نباشد.

در عین حال اهمیت امضای الکترونیک هم از این بابت است که نسخه تجویز شده انکارناپذیر باشد و مثلا عنوان نشود که نام کاربری و رمز عبور یک پزشک را همکار دیگری گرفته و بیمارش را ویزیت کرده یا مثلا عنوان نشود که اصلا این ویزیت در فضای حقیقی اتفاق نیفتاده است. باید توجه کرد که امضای الکترونیک که به وسیله کارت‌های هوشمند الکترونیک یا نرم‌افزارهای نصب شده بر روی موبایل ایجاد می‌شود، ‌قابلیت انکارناپذیری دارد و پزشک نمی‌تواند منکر اصالت نسخه شود.

سالاری ادامه داد: درست است که نسخه الکترونیک از یکم دی ماه ۱۴۰۰ اجباری شده، اما شاهدیم که از پرونده الکترونیک و امضای الکترونیک خبری نیست. اجرای سلیقه‌ای، موردی و نسبی قانون، همین اتفاقی است که امروز در کشور در این حوزه رخ داده است؛ اجرای فعلی نسخه الکترونیک، اصرار بر اجرای بخشی از قانون است و نه تمام قانون. در حالی که اصرار بر اجرای بخشی از قانون و معوق گذاشتن بخش دیگری از قانون، خودش عین بی‌قانونی و بی‌عدالتی است و ما نسبت به آن معترضیم.

در آخر

همانطور که گفتیم نسخه الکترونیک پلی بین پزشکان و داروخانه ها ایجاد می کند تا روند کلی را بهبود بخشد و ایمنی بیمار را با کاهش خطاهای نسخه نویسی تضمین کند.

اگر به دنبال نسخه دیجیتال برای مرکز درمانی خود هستید، می توانید با تماس با کوشان تک به اطلاعات لازم در رابطه با پرونده الکترونیک سلامت و جزئیات آن دست پیدا کنید.

منبع: وب سایت engineerbabu.com

وب سایت tehrantimes.com