اغلب دو اصطلاح سیستم اطلاعات آزمایشگاه LIS و سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاه LIMS به جای یکدیگر به کار می روند و باعث سردرگمی افراد می شود. به طور کلی اصطلاح LIS به سیستم هایی اطلاق می شود که برای مدیریت آزمایشات تشخیصی بالینی در بیمارستان ها یا مراکز مراقبت های درمانی استفاده می شود. از طرف دیگر LIMS به سیستم هایی اطلاق می شود که در سایر مراکز آزمایشات تحلیلی مورد استفاده قرار می گیرند، به عنوان مثال در سیستم های دارویی، غذایی ، شیمیایی، کنترل محیطی و به طور کلی هم در مراکز درمانی و هم در سازمان های تجاری غیر بالینی کاربرد دارد.
در این مقاله از مجله کوشان تک برای مشخص شدن تفاوت این دو سیستم اطلاعات آزمایشگاهی با یکدیگر، در ابتدا ما به تعریف مختصری از آنها پرداختیم، پس با ما همراه باشید.
سیستم اطلاعات آزمایشگاه LIS چیست؟
سیستم اطلاعات آزمایشگاه LIS در واقع بیمار محور است و تأکید بر ایمن نگه داشتن اطلاعات شناسایی بیماران دارد. نرم افزار LIS داده ها و نتایج آزمایشات بیماران را ذخیره و مدیریت می کند و معمولاً شامل ویژگی هایی از قبیل زیر است:
- اطلاعات جمعیتی بیمار شامل نام، تاریخ تولد، قومیت، گروه خونی و به طور کلی داده های کلیدی که امکان تفسیر دقیق نتایج آزمایش و تشخیص بیماری را فراهم می کند.
- پیگیری نمونه های بیمار و نتایج آزمایشات مربوطه
- سابقه ای از تشخیص بالینی، درمان و نتایج بیمار
- امکان تجزیه و تحلیل بالینی با توان بالا
- ادغام با بسیاری از سیستم های انفورماتیک مبتنی بر سلامت نظیر پرونده الکترونیک سلامت، به طور بالقوه با استفاده از پروتکل هایی مانند HL7
سامانه LIMS چیست؟
در مقابل LIS، LIMS نمونه محور می باشد. آنها معمولاً بر مدیریت کارآمد گردش کار آزمایشگاه در محیط های دسته ای متمرکز شده اند. LIMS بر اساس استانداردها و مقررات عمل می کند تا شرایط لازم برای آزمایش و اندازه گیری عملکرد شیوه های کنترل تولید برخی از محصولات مانند مواد غذایی و دارویی را تعیین کند، که حاکی از استفاده سوابق الکترونیکی و امضاهای الکترونیکی است. داشبورد LIMS معمولاً شامل ویژگی هایی از قبیل زیر است:
- ردیابی و مدیریت دسته ای علاوه بر ردیابی نمونه فردی
- مدیریت گردش کار که از رعایت شیوه های آزمایشگاهی اطمینان حاصل می شود.
- مدیریت مشخصات متعدد برای بررسی کیفیت محصول
- قابلیت های مدیریت آزمایشگاه مانند کالیبراسیون (اندازه‌گیری و تعیین صحت وسیله اندازه‌گیری در مطابقت با مراجع) ابزار و مدیریت شایستگی کارکنان
- ادغام با ابزارهای تحلیلی و سیستم های ابزاری از ابزارهای ساده تا سیستم های پیچیده
- ادغام با سایر سیستم های تجاری مانند سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP) و سیستم های اجرایی تولید (MES)
سیستم اطلاعات آزمایشگاه LIS در مقابل سامانه LIMS آزمایشگاه
سیستم اطلاعات آزمایشگاه LIS در مقابل سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاه LIMS
LIMS مزایای زیادی را برای صنایع تحت نظارت مانند دارو، غذا و آب ارائه می دهد. این مزایا شامل ذخیره امن داده ها در یک منبع واحد، ادغام با ابزارهای تحلیلی، ارائه خودکار گزارشات مدیریت و ایجاد گواهینامه های تجزیه و تحلیل است. در واقع سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاه به طور گسترده در طیف وسیعی از صنایع پذیرفته شده است. LIMS برای خدمات بدون کاغذ پشتیبانی می کند و آزمایشگاه بدون کاغذ را به یک خدمات واقعی تبدیل می کند.
بدون شک همپوشانی گسترده ای از قابلیت ها بین LIMS و LIS وجود دارد. مدیریت بانک های زیستی، مدیریت کارآزمایی های بالینی و سیستم های تشخیص دامپزشکی، که همه آنها معمولاً با استفاده از LIMS پیاده سازی می شوند، نمونه هایی از مواردی هستند که ممکن است عملکرد یکسان یا بسیار شبیه به سیستم اطلاعات آزمایشگاه باشد و ممکن است حاوی اطلاعات جمعیت شناختی بیمار باشند و نتایج آزمایشات بالینی و نوعی تفسیر بالینی نتایج را ثبت کنند. با این حال، این برنامه ها معمولاً بر اساس LIMS هستند. این نشان دهنده انعطاف پذیری ذاتی LIMS است که به آنها اجازه می دهد طیف وسیعی از برنامه ها را پشتیبانی کنند.
داشبورد LIMS یا LIS، کدام یک برای آزمایشگاه مناسب است؟
اگر دارای یک آزمایشگاه بالینی، کلینیک دامپزشکی یا بیمارستانی هستید که با داده های بیمار محور سروکار دارد، سیستم LIS را انتخاب کنید.
اگر دارای یک مرکز بزرگی هستید که مجموعه داده های زیادی را مدیریت می‌کند، به طور مثال داده های گروه محور به جای ورودی های تک واحدی، LIMS گزینه بهتری است. LIMS توسط بسیاری از سازمان های خصوصی و تجاری مانند محیط زیست، داروسازی، تحقیقات، مواد غذایی و آشامیدنی، تولید، معدن، صنایع دارویی و پتروشیمی استفاده می شود. همچنین وقتی در مورد قیمت صحبت می‌کنید، LIS مقرون به صرفه‌تر از LIMS است و پیاده سازی آن آسان‌تر است و می‌توان آن را بر اساس نیاز آزمایشگاه تغییر داد. نرم افزار سنتی LIMS گران است و پیاده سازی آن دشوار است، زیرا آزمایشگاه های مختلف نیازمندی ها و نسخه های متفاوت یا خاصی دارند.
در آخر
در حالی که سیستم اطلاعات آزمایشگاه و سیستم مدیریت اطلاعات آزمایشگاه با هم تداخل دارند، اما برای حمایت از انواع و عملکردهای مختلف آزمایشگاه طراحی شده اند. LIS به طور سنتی برای اشاره به سیستم هایی که از تنظیمات بالینی مراقبت های درمانی و نمونه های خاص بیمار پشتیبانی می کنند، استفاده می شود. LIMS از لحاظ تاریخی برای پشتیبانی از الزامات آزمایشگاهی نمونه محور، مانند تحقیقات بالینی یا سایر آزمایشگاههای غیر بالینی طراحی شده است.
امروزه عملکرد این دو سیستم تا حد زیادی با یکدیگر همپوشانی دارد و ویژگی های بسیاری در LIS و LIMS وجود دارد که با عملکردهای سنتی دیگر همراه است.
سیستم اطلاعات آزمایشگاه LIS کوشان تک با همپوشانی با پرونده الکترونیک سلامت می تواند اطلاعات جامع تری از برنامه مراقبت های درمانی بیماران را در اختیار شما قرار دهد. پس با تماس با ما اطلاعات بیشتری در رابطه با LIS دریافت کنید.
منبع: وب سایت autoscribeinformatics.com
