در سال های اخیر حوزه سلامت با تحت تأثیر از عوامل متعددی، به سرعت در حال پذیرش فناوری و تحول دیجیتال بوده و روش های مختلفی از جمله هوشمند سازی بیمارستان ها برای تکامل تحول آن به کار رفته است. بیمارستان های هوشمند در مقایسه با بیمارستان های معمولی، از فناوری های پیشرفته و سیستمهای هوشمند برای ارتقای مراقبت از بیمار، بهبود کارایی عملیاتی و ارائه یک تجربه کلی مراقبتهای درمانی بهتر استفاده میکنند. برای آشنایی بیشتر با بیمارستان هوشمند، مزایا و چالش های آن با ما در ادامه این مقاله از مجله کوشان تک همراه باشید.
بیمارستان هوشمند چیست؟
به بیان ساده بیمارستان هوشمند، بیمارستانی می باشد که از نرمافزارهایی جهت بهینهسازی، طراحی مجدد یا ساخت فرآیندهای بالینی و سیستمهای مدیریت جدید استفاده میکند. علاوه بر آن بیمارستان های هوشمند از زیرساخت شبکه دیجیتال منابع به هم پیوسته برای ارائه خدمات یا بینش ارزشمندی استفاده می کنند که قبلاً ممکن یا در دسترس نبود. در نهایت هوشمند سازی بیمارستان ها به بهبود مراقبت از بیمار، کاهش هزینه ها، تجربه و کارایی عملیاتی کمک می کند.
سه لایه اساسی در یک بیمارستان هوشمند وجود دارد: داده، بینش و دسترسی. این سه جزء با هم به بهبود کیفیت مراقبت کمک می کنند.
مزایای نرم افزار بیمارستان هوشمند
بیمارستانهای هوشمند با ارائه مراقبتهای مرتبطی که از بهترین بیمارستانها انتظار می رود، به بیماران کمک میکنند تا فناوریهای مختلف با هم کار کنند. در زیر برخی از مزایای اصلی هم افزایی این سیستم های نرم افزاری مدیریت کلینیک آورده شده است:
مراقبت های بهداشتی یکپارچه: مراقبت یکپارچه به بیماران این امکان را می دهد که مراقبت مناسب را در زمان و مکان مناسب، در هر نقطه از جامعه خود دریافت کنند. بیمارستانهای هوشمند میتوانند با برقراری ارتباط با سایر مراکز مراقبتهای درمانی به این مهم دست یابند. این مراکز شامل کلینیک های تخصصی، ارائه دهندگان مراقبت های اولیه و سایر مکان های مراقبت های درمانی هستند. اتصال بین این سیستم ها و افراد، امکان پاسخ های پزشکی سریع را فراهم می کند که در نهایت روند درمان و مراقبت بیماران را بهبود می بخشد.
دسترسی به داده ها در زمان واقعی: بیمارستان های هوشمند با داده های زیادی کار می کنند. این حجم عظیم داده ها، بینشهایی ایجاد میکنند که میتوان از آنها برای تصمیمگیری سریعتر، مراقبت شخصیتر و کاهش هزینهها استفاده کرد. با این حال، مزیت اصلی بیمارستانهای هوشمند این است که دادههای حسگرها و سایر منابع دیجیتال میتوانند به طور کامل یکپارچه شوند. این امر مشاهده، نحوه استفاده از منابع پزشکی و رسیدگی به حجم پرونده های متغیر را برای همه ذینفعان آسان تر می کند.
امنیت داده ها: یکی از نگرانی های عمده در سیستم های مراقبت های درمانی، نحوه محافظت از داده ها است. با این حال بیمارستان های هوشمند این مشکلات را تا حد زیادی حل می کنند. این بیمارستانها به سیستمهای دفاعی منحصربهفردی دسترسی دارند که از اطلاعات و حریم خصوصی بیماران محافظت کرده و اطمینان حاصل میکند که بیمارستانهای هوشمند از استانداردهای تعیین شده پیروی میکنند. به طور مثال، سیستم های کنترل دسترسی می توانند اطمینان حاصل کنند که فقط پرسنل مجاز می توانند به اطلاعات خاصی از بیمارستان وارد شوند.
محاسبات در زمان واقعی: زمانی که نیاز به درک سریع و دقیق داده ها دارید، محاسبات بلادرنگ ضروری است. راهحلهای بیمارستانی هوشمند، سطح بالایی از هماهنگی در داخل و بین دستگاههای پزشکی با امکان انتقال آسان دادهها را در سادهترین اشکال فراهم میشود. با این راه حل ها، ارائه دهندگان مراقبت های درمانی می توانند تشخیص های دقیق تری را در سریع ترین زمان ممکن ارائه دهند.
بهبود تجربه بیمار: بیمارستان های هوشمند می توانند تجربه شخصی و راحت تری را برای بیماران فراهم کنند. به عنوان مثال، بیماران می توانند از تلفن های هوشمند خود برای دسترسی به سوابق پزشکی خود، برنامه ریزی نوبت و حتی برقراری ارتباط با ارائه دهندگان مراقبت های درمانی خود استفاده کنند. علاوه بر این، بیمارستانهای هوشمند میتوانند از حسگرها و سایر فناوریها برای نظارت بر شرایط بیمار، تنظیم خودکار عوامل محیطی مانند نور و دما و حتی شخصیسازی برنامههای غذایی استفاده کنند.
بهبود بهره وری عملیاتی: یکی از مهم ترین مزایای بیمارستان های هوشمند، پتانسیل بهبود کارایی عملیاتی است. فرآیندهای خودکار و سیستمهای هوشمند میتوانند فرآیندهای بیمارستانی مختلف مانند زمانبندی قرار ملاقات، ردیابی بیمار و مدیریت موجودی را سادهسازی کنند و بار کاری را بر روی کارکنان کاهش دهند. علاوه بر این، بیمارستانهای هوشمند میتوانند از تجزیه و تحلیل پیشبینیکننده برای بهینهسازی تخصیص منابع، کاهش ضایعات و بهبود کارایی هزینه استفاده کنند.
تحقیقات پزشکی پیشرفته: بیمارستانهای هوشمند میتوانند با جمعآوری و تجزیه و تحلیل حجم وسیعی از دادههای بیماران به تحقیقات پزشکی کمک کنند. با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های بزرگ و یادگیری ماشین، محققان می توانند بینش های جدیدی در مورد بیماری های مختلف، علل آنها و گزینه های درمانی بالقوه به دست آورند. علاوه بر این، بیمارستانهای هوشمند میتوانند کارآزماییهای بالینی را با شناسایی بیماران واجد شرایط، سادهسازی فرآیند ثبتنام و ردیابی پیشرفت بیمار تسهیل کنند.
چگونه می توان یک بیمارستان هوشمند کاربردی ساخت؟
هیچ معماری واحدی وجود ندارد که بتواند به یکباره «هوشمندی» را به یک سیستم بیمارستانی ارائه بدهد، چرا که هر بیمارستان نیازهای منحصر به فرد خود را دارد. بنابراین، برای ایجاد یک بیمارستان هوشمند مؤثر، راه حل های شما باید به گونه ای طراحی شود که نیازهای همه افراد درگیر را برآورده کند. در زیر راههایی وجود دارد که راهحلهای بیمارستان هوشمند میتوانند برخی از مشکلات رایج بیمارستانهای سنتی را حل کنند:
- تشخیص هوشمند با داده های بزرگ
شبکههای عصبی شبکهای از الگوریتمها هستند که میتوانند حجم زیادی از دادهها را به سرعت و با دقت تجزیه و تحلیل کنند. هنگامی که آن ها در بیمارستان های هوشمند استفاده می شوند، ممکن است به تشخیص و کاهش خطای انسانی کمک کنند. همچنین پیشبینی سیر بسیاری از بیماریها با استفاده از دادهها ممکن است احتمال دستیابی بیماران به مشکلات جدید را کاهش دهد و فشار بر سیستمهای مراقبتهای درمانی را به حداقل برساند. استفاده از داده های استراتژیک ممکن است استانداردسازی فرآیند را نیز بهبود بخشد. با بررسی روش های گذشته، پزشکان و پرستاران می توانند برنامه اتاق عمل کارآمدتری ایجاد کنند و کارایی تیم را افزایش دهند.
- ردیابی منابع با نرم افزار مدیریت تمرین
مطالعات نشان می دهد که پرستاران حجم زیادی از زمان خود را صرف جستجوی تجهیزات گم شده می کنند و متأسفانه، بیشتر مواقع، آنها نمی توانند این ابزارها را پیدا کنند. بیمارستان های هوشمند می توانند این مشکل را با ردیابی تجهیزات از طریق iBeacon های مبتنی بر بلوتوث، برچسب های RFID یا QR روی داشبورد حل کنند. این سیستم می تواند نشان دهد که کدام تجهیزات ضدعفونی شده و آماده استفاده هستند و کدام ها هنوز در حال آماده سازی هستند.
- دستگاه های پزشکی به هم پیوسته (IoT)
استفاده از اینترنت اشیا در درمان های پزشکی مبتنی بر دادهمحور بیمارستانهای هوشمند و روشهای بالینی امری حیاتی است. اینترنت اشیاء دستگاههای پزشکی، دادهها را جمعآوری میکنند، در حالی که ابزارهای تجزیه و تحلیل، داده ها را تجزیه و تحلیل میکنند (معمولاً با محاسبات ابری برای ذخیرهسازی و اشتراکگذاری دادهها جفت میشوند).
حسگرها، دستگاههای تنفسی آسم، ابزار کنفرانس ویدیویی یا حتی تلفنهای هوشمند با برنامههای درمانی تلفن همراه ممکن است به راحتی دادههای بالینی و ورودی بیمار را ضبط کنند. این امر بیمارستان های هوشمند را قادر می سازد تا نظارت و مشاوره 24 ساعته بیمار را در داخل و از راه دور ارائه دهند.
- هوش مصنوعی و رباتیک
رهبران صنعت می گویند که هوش مصنوعی (AI) کلید بهبود کیفیت مراقبت های درمانی است. در نتیجه، بسیاری از سیستمهای بیمارستانی هوشمند از فناوریهای هوش مصنوعی و رباتیک در حال ظهور برای بهبود ارائه مراقبتهای درمانی استفاده میکنند. برخی از روش های استفاده از این سیستم ها به شرح زیر است:
چت ربات ها:
چت ربات ها نرم افزار کامپیوتری هستند که از یادگیری ماشین و NLP (برنامهریزی عصبی-کلامی) برای شبیه سازی گفتگوی انسانی در حین برقراری ارتباط با پرسنل بالینی و بیماران استفاده می کنند. چت ربات ها و دستیاران مجازی ممکن است به پرسنل بیمارستان هوشمند در مشاغل مختلف کمک کنند. به عنوان مثال، آنها می توانند مسیریابی مرکز تماس را بهینه کنند. آنها همچنین می توانند مراقبت های 24 ساعته را به بیماران ارائه دهند.
رباتیک:
بیمارستانهای هوشمند اکنون از جراحان رباتیک مجهز به هوش مصنوعی برای جراحیهای بدون کمک استفاده میکنند. ربات ها همچنین می توانند در تحویل نمونه آزمایشگاهی و تمیز کردن اتاق کمک کنند.
نکات مربوط به طراحی بیمارستان های هوشمند
طراحی بیمارستان هوشمند نیازمند رویکردی کل نگر است که عوامل مختلفی مانند نیازهای بیمار، گردش کار بالینی و عملیات بیمارستان را در نظر می گیرد. در اینجا چند نکته کلیدی برای طراحی یک بیمارستان هوشمند وجود دارد:
زیرساخت: بیمارستانهای هوشمند به زیرساختی قوی و قابل اعتماد نیاز دارند که بتوانند از فناوریهای پیشرفته پشتیبانی کرده و حجم عظیمی از دادههای تولید شده را مدیریت کنند. بیمارستانها باید بر روی اتصال به اینترنت پرسرعت، شبکههای بیسیم و ذخیرهسازی دادههای مبتنی بر ابر سرمایهگذاری کنند تا اطمینان حاصل شود که زیرساختها میتوانند نیازهای هوشمند سازی را برآورده کنند.
مقیاس پذیری: همانطور که فناوریها تکامل مییابند و نیازهای بیمار تغییر میکنند، بیمارستانها باید بتوانند داده های سیستمهای خود را بر این اساس تطبیق و مقیاسبندی کنند.
انعطافپذیری: یک بیمارستان هوشمند باید انعطافپذیر و سازگار باشد تا بتواند فناوریهای جدید و نیازهای متغیر مراقبتهای درمانی را در خود جای دهد. علاوه بر آن طراحی باید امکان ادغام آسان فناوریهای جدید را به محض در دسترس قرار دادن آنها فراهم کند.
قابلیت همکاری: مراکز درمانی باید از استانداردها و پروتکلهای باز استفاده کنند تا اطمینان حاصل شود که فناوریهای مختلف میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و دادهها را به اشتراک بگذارند.
تجربه کاربری: سازمان های مراقبت های درمانی باید بیمارستان ها و بیماران را در فرآیند طراحی مشارکت دهند تا اطمینان حاصل کنند که بیمارستان کاربر پسند است و نیازهای همه ذینفعان را برآورده می کند.
امنیت: بیمارستان ها باید از سخت افزار و نرم افزار ایمن استفاده کنند، سیستم های کنترل دسترسی را پیاده سازی کنند و از رمزگذاری برای محافظت از داده های بیمار استفاده کنند.
دسترسپذیری: یک بیمارستان هوشمند باید با در نظر گرفتن قابلیت دسترسی از جمله ویژگیهایی مانند رمپ ویلچر، دربهای خودکار و علائم راهیابی طراحی شود.
پایداری: یک بیمارستان هوشمند باید پایداری و بهره وری انرژی را در اولویت قرار دهد تا اثرات زیست محیطی و هزینه های عملیاتی خود را کاهش دهد. این شامل ویژگیهایی مانند بامهای سبز، پنلهای خورشیدی و روشنایی کم مصرف میباشد.
طراحی بیمار محور: یک بیمارستان هوشمند باید طراحی بیمار محور را از جمله ویژگی هایی مانند مبلمان راحت، نور طبیعی و رنگ های آرام برای ایجاد یک محیط شفابخش در اولویت قرار دهد.
چالش های بیمارستان های هوشمند
حریم خصوصی و امنیت دادهها: بیمارستانهای هوشمند مقادیر زیادی از دادههای حساس را تولید میکنند که نگرانیهایی در مورد حفظ حریم خصوصی و امنیت دادهها ایجاد میشود. بیمارستانهای هوشمند باید پروتکلهای امنیتی قوی مانند رمزگذاری و کنترلهای دسترسی را برای حفاظت از دادههای بیماران پیادهسازی کنند.
یکپارچهسازی با سیستمهای قدیمی: اکثر بیمارستانها دارای سیستمهای قدیمی هستند که با فناوریهای جدید سازگار نیستند و ادغام راهحلهای بیمارستان هوشمند را به چالش میکشد. تیمهای فناوری اطلاعات بیمارستان باید اطمینان حاصل کنند که سیستمهای بیمارستانی هوشمند میتوانند به طور یکپارچه با سیستمهای موجود ارتباط برقرار کنند تا از اختلال در عملکرد بیمارستان جلوگیری شود.
آموزش کارکنان و پذیرش: معرفی فناوری جدید در بیمارستان ها می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا کارکنان باید در مورد نحوه استفاده مؤثر از سیستم های جدید آموزش ببینند. اطمینان از اینکه ارائه دهندگان مراقبت های درمانی و کارکنان با سیستم های بیمارستانی هوشمند آشنا هستند در تحقق مزایای کامل این فناوری بسیار مهم است.
هزینه: بیمارستان های هوشمند نیاز به سرمایه گذاری قابل توجهی در زیرساخت ها و فناوری دارند که می تواند مانعی برای بسیاری از بیمارستان ها باشد. هزینه پیادهسازی و نگهداری سیستمهای بیمارستانی هوشمند میتواند قابل توجه باشد و بیمارستانها باید پیش از سرمایهگذاری در چنین فناوریهایی، بازگشت سرمایه بالقوه (ROI) را ارزیابی کنند.
مقاومت در برابر تغییر: اجرای فناوری های جدید به دلیل مقاومت کارکنان می تواند چالش برانگیز باشد. برخی از ارائه دهندگان مراقبت های درمانی به دلیل عدم درک یا نگرانی در مورد اینکه چگونه این فناوری بر کار آنها تأثیر می گذارد، ممکن است در برابر فناوری های جدید مقاوم باشند.
قابلیت همکاری: بیمارستانهای هوشمند اغلب از چندین پلتفرم فناوری استفاده میکنند که میتواند منجر به مشکلات قابلیت همکاری شود. بیمارستان ها باید اطمینان حاصل کنند که سیستم های مختلف فناوری می توانند به طور یکپارچه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند تا از سیلوهای داده و ناکارآمدی جلوگیری کنند.
مشکلات فنی: بیمارستان های هوشمند ممکن است با مشکلات فنی مانند نقص سیستم، مشکلات اتصال و اشکالات نرم افزاری مواجه شوند. بیمارستان ها باید برنامه های اضطراری داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که مراقبت از بیمار تحت تأثیر مسائل فنی قرار نمی گیرد.
نمونه هایی از فناوری های بیمارستان های هوشمند
فناوریهای پیادهسازی شده در بیمارستانهای هوشمند برای خودکارسازی و سادهسازی فرآیندهای بیمارستانی، بهبود تجربه بیمار و تسهیل در تصمیمگیری های مبتنی بر دادهها طراحی شدهاند. در اینجا چند نمونه از فناوری های بیمارستان هوشمند آورده شده است:
سیستم های پرونده الکترونیک سلامت (EHR): سیستم های EHR نسخه دیجیتالی سوابق پزشکی بیمار هستند. آنها اطلاعات مربوط به تاریخچه پزشکی بیمار، داروها، نتایج آزمایش و موارد دیگر را ذخیره می کنند. آن ها را می توان از هر جایی در دسترس قرار داد و کار ارائه دهندگان مراقبت های درمانی را برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات بیمار و تصمیم گیری آگاهانه در مورد مراقبت از بیمار آسان تر می کند.
پزشکی از راه دور: پزشکی از راه دور به پزشکان و سایر ارائه دهندگان مراقبت های درمانی اجازه می دهد تا از راه دور با بیماران ارتباط برقرار کنند. همچنین برای بیماران قرارهای مجازی با پزشکان، نظارت از راه دور و دسترسی به توصیه های پزشکی را فراهم می کند.
تجهیزات دیجیتالی: تجهیزاتی مانند ساعتهای هوشمند و ردیابهای تناسب اندام را میتوان برای نظارت بر علائم حیاتی، ردیابی فعالیت بدنی و ارائه هشدار جهت مشکلات احتمالی سلامتی استفاده کرد.
دستگاههای اینترنت اشیا (IoT) : دستگاههای اینترنت اشیا را میتوان برای ردیابی مکان بیمار، نظارت بر علائم حیاتی و خودکارسازی فرآیندهای بیمارستان استفاده کرد. به عنوان مثال، دستگاههای اینترنت اشیا را میتوان برای ردیابی مکان تجهیزات بیمارستانی، خودکارسازی توزیع دارو و ردیابی پیشرفت بیمار استفاده کرد.
هوش مصنوعی: از هوش مصنوعی می توان برای تجزیه و تحلیل داده های بیمار، شناسایی خطرات بالقوه سلامتی و پیش بینی نتایج بیمار استفاده کرد. هوش مصنوعی همچنین میتواند با خودکارسازی وظایف اداری، بار کاری را کاهش دهد.
رباتیک: ربات ها را می توان برای کمک به جراحی ها، خودکارسازی کارهای تکراری و نظارت از راه دور بیماران استفاده کرد. به عنوان مثال، جراحی رباتیک میتواند دقیقتر و کمتر تهاجمیتر از جراحی سنتی باشد و به بهبودی سریعتر بیماران منجر شود.
واقعیت مجازی (VR): از VR می توان برای ارائه تجربه ای فراگیرتر و جذاب تر برای بیماران استفاده کرد. به عنوان مثال، از VR می توان برای پرت کردن حواس بیماران در حین عمل، کاهش اضطراب و تسکین درد استفاده کرد.
به طور کلی، فناوریهای بیمارستان هوشمند پتانسیل بهبود نتایج بیماران، کاهش هزینهها و افزایش کارایی در مراقبتهای درمانی را دارند. با ادامه پیشرفت فناوری، میتوان انتظار داشت که راهحلهای نوآورانهتری در طراحی بیمارستان هوشمند ببینیم.
وضعیت هوشمند سازی تجهیزات و بیمارستان ها در ایران
به گزارش قدس آنلاین، سید حیدر محمدی،رئیس سازمان غذا و دارو در افتتاحیه نخستین کنگره سلامت هوشمند ایران با محوریت مدیریت هوشمند تجهیزات و طراحی بیمارستانی، اظهار کرد: هشتاد درصد بیمارستانهای کشور، دولتی بوده و این مراکز یا بهره وری پایینی دارند و یا زیانده هستند.
وی با بیان اینکه بخش عمدهای از مشکلات بیمارستانهای دولتی مربوط به حوزه اعتبارات است، افزود: عوامل متعدد دیگری نیز در بروز این بهره وری پایین موثر هستند اما میتوان با تمرکز بر مباحث مدیریتی و بهره برداری از مدلهای نوین مدیریتی، این وضعیت را تغییر داد.
معاون وزیر بهداشت تاکید کرد: در اداره یک بیمارستان باید از متخصصان حوزه مدیریت و اقتصاد بهره مند شویم و موضوع افزایش بهره وری را در مراکز درمانی به عنوان یک بنگاه اقتصادی دنبال کنیم.
رئیس سازمان غذا و دارو ادامه داد: امیدوارم با بهره گیری از تمامی ابزارهای نوین و هوشمند به بالاترین سطح بهره وری در نظام سلامت برسیم و قطعا کنگره سلامت هوشمند ایران میتواند در رسیدن به این هدف کمک شایانی بکند. وی با بیان اینکه سامانههای نوین هوشمند موجب ارتقاء بهره وری در مراکز درمانی میشود، افزود: این سامانهها کمک میکنند تا خدمت رسانی به مردم با سرعت و کیفیت بیشتر انجام شود.
محمدی خاطرنشان کرد: در حوزه تجهیزات پزشکی و بیمارستان دستاوردهای خوبی داشتهایم و در حال حاضر دستگاههای دیالیز، سی تی اسکن، شتابدهنده خطی و … در داخل کشور با بهره مندی از شرکتهای دانش بنیان ساخته میشوند.
رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به برخی کمبودها در سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، افزود: در همه گیری کرونا بعد از یک بازه کوتاه توانستیم با اتکای به تولید داخل، بسیاری از کمبودها را رفع کنیم و صادر کننده برخی اقلام به سایر کشورها باشیم.
وی گفت: در حوزه زنجیره تولید و توزیع دارو و تجهیزات پزشکی، داشبورهای مدیریتی خوبی طراحی شده که به زودی رونمایی میشوند. این سامانه به بالا رفتن سرعت تأمین اقلام مورد نیاز و همچنین شفافیت زنجیره تأمین کمک میکنند.
در آخر
بیمارستان های هوشمند نشان دهنده آینده پزشکی هستند. با سیستم های هوشمند، بیمارستان ها می توانند کارایی و اثربخشی کلی خود را بهبود بخشند. از آنجایی که این رشته هنوز در مراحل رشد خود می باشد، هنوز چیزهای زیادی برای یادگیری و درک آن وجود دارد.
بیمارستان ها برای هوشمندسازی خود باید مزایا و چالش های مرتبط با فناوری های هوشمند را به دقت ارزیابی کرده و سیستمی را طراحی کنند که نیازها و الزامات منحصر به فرد آنها را برآورده سازد.
در نهایت هیچ معماری تعریف شده ای برای اینکه یک بیمارستان هوشمند ایده آل چگونه باید باشد وجود ندارد. بنابراین، اگر میخواهید بیمارستان خود را هوشمند کنید، میتوانید بسیاری از ایدههای بیان شده را برای بهبود کارایی بیمارستان خود جهت نتایج مثبتتر انتخاب کنید.
منابع: وب سایت infomeddnews.com
وب سایت supremediq.com